Quantum Bilgisayarlar ile ilgili gelişmeler çok hızlı olmakta, Yüksek başarımlı hesaplama ve Siber güvenlik tarafındaki kullanımı artan Quantum Bilgisayarlar ve Quantum Siber Riskler ile ilgili yazıya burayı tıklayarak ayrıca ulaşabilirsiniz.
IBM Quantum bilgisayar dünyasına girmek isteyen araştırmacılar için bir giriş kapısı sunmakta. IBM Quantum adını verdikleri bu portala https://quantum-computing.ibm.com/ adresinden erişerek ücretsiz hesap açabilrisiniz;
Sisteme eriştikten sonra kuantum düzenleyici (editör) ve laboratuvar ortamına ulaşabiliyorsunuz
Sistemdeki ilk kez iş koşturacaklar nasıl iş (devre) ekleyeceklerini öğrenmek için “First time here?” seçeneğini seçmeli.
Burada, kapılar ve geçitler ile qubit’lerin durumunu değiştirebiliyorsunuz;
Ardından bir bell durumu tanımlamanız gerekli; (Bell durumu maksimum iki qubit’lik -dolanık- durumudur)
İlk olarak bir Hadamard kapısı eklemelisiniz. (Qubit ismi > q0)
Simulatör quantum bilgisayara göndermeden önce sizin devrenizde ne olacağını görselleştirecektir. Her eklediğiniz bileşende simülatör güncellenecektir.
Örnekte görülen bir Hadamard kapısı ve qubit (bir çift /entangled) süperpozisyon durumunda görülmektedir.;
Ardından, q0 ile ilişkili H-Geçidinin sağında bir CNOT kapısı ekleyemelisiniz (Elbette başka kapılar da ekleyebilirsiniz). Bu işlem iki qubit’lik: q0 ve q1 işlemini gerçekleştirecektir.
Sürükle bırak işleminden sonra CNOT geçidinin sağında q0 ve q1 durumunu göreceksiniz. Bu sonucu; klasik bir bit gibi değerlendirebilirsiniz;
Buraya kadar yaptığınız işlemin bu platformdaki (openQASM) programsal karşılığı… (Tanıdık gelmiştir, basit bir python kodu ancak quantum mantığını kavramanız gerekli 🙂 ;
Elde ettiğiniz son operasyon durumu;
Bu işlemi openQASM tarafının “Hello world’ü olarak düşünebilirsiniz.
Setup and Run dediğinizde bu basit işlem de dahil fiziksel kuantum bilgisayara iş olarak gönderiliyor, iş sırasına alınıyor.
Bu işlem yanıtı/sonucu günlerce de sürebilir. Bunun sebebi iş sırasına alınması.
Girdi ve çıktılar hala klasik bilgisayar ve sistemde iş koşturan çok! roller coaster sırasını beklemeniz lazım 🙂
(İlk aşamalarda simülasyon aşamasındaki tasarımınız asıl önemli olan kısmı… iş gönderme deneysel sağlama kısmı… );
Bu platformu şifre kırmak için tabii ki kullanamazsınız :). Bu platforma kuantum bilgisayar mimarisi, kuantum programlama yapısını anlamanız için IBM tarafından araştırmacılara açılmış ücretsiz bir altyapı.
Daha fazla bilgi için: https://quantum-computing.ibm.com/lab/docs/iql/
Bu arada IBM Altyapıyı durmadan geliştiriyor;
- Özellikle Fizik, Uygulamalı Matematik, Siber Güvenlik tarafında Kuantum Kriprografi ile uğraşmayı düşünenlerin bu dünyaya kapı açmalarını öneririm. 5 Yıl içerisinde Quantum Bilgisayarlar daha da aktif olarak kullanılacağı artık kesin. Ancak öncelikle temel kuantum bilgisayar bilgisini öğrenmenizde fayda var…